Kan basıncı, kalbiniz vücudunuza kan pompalarken kan damarlarınızın duvarlarına doğru iten kan kuvvetidir. Yüksek tansiyonunuz varsa, bu, basıncın çok yüksek olduğu anlamına gelir. Yüksek tansiyon, böbrek hastalığı ve felçlerin önde gelen nedenidir.
Yüksek tansiyonum olup olmadığını nasıl anlarım?
Yüksek tansiyonu olan çoğu insanın herhangi bir semptomu yoktur. Farkında olmadan yıllarca yüksek tansiyona sahip olabilirsiniz. Bu nedenle, genellikle “sessiz katil” olarak adlandırılır. Yüksek tansiyonunuz olup olmadığını öğrenmenin tek yolu tansiyonunuzu ölçtürmektir.
Kan basıncı nasıl ölçülür?
Kan basıncı, kolunuzun etrafına bir tansiyon manşonu kullanılarak ölçülür. Kolluk yukarı pompalanır ve ardından nabız sesini dinlerken basınç yavaşça azaltılır. Kan basıncı iki sayı olarak ölçülür. En üst sayı (“sistolik basınç” olarak adlandırılır), kalbinizin attığı andaki basınçtır. Alttaki sayı (“diyastolik basınç” olarak adlandırılır), kalbiniz atışlar arasında dinlenirken oluşan basınçtır. 120/80 kan basıncı “120’ye 80” olarak okunur. 18 yaş ve üstü yetişkinlerde normal kan basıncı yaklaşık 120/80 veya daha azdır. Genel olarak, 18 yaş ve üstü yetişkinler için 140/90 veya daha fazla kalan kan basıncı yüksek kabul edilir. Tek bir yüksek okuma, yüksek tansiyonunuz olduğu anlamına gelmeyebilir. Doktorunuza yapılan takip ziyaretlerinde veya evde kendi kendine ölçümlerle onaylanmalıdır. Böbrek hastalığınız varsa, kan basıncınız her zaman 140 / 90’ın altında olmalıdır, aksi takdirde tedavi edilmelidir.
Yüksek tansiyon tehlikeli midir?
Evet. Yüksek tansiyon, böbrekleriniz ve kalbiniz de dahil olmak üzere vücudunuzdaki birçok organda sorunlara neden olacaktır. Kalbinizin daha çok çalışmasını sağlar. Zamanla bu, kalbinizin daha büyük ve zayıf olmasına neden olarak kalp yetmezliği riskinizi artırabilir. Ayrıca, yüksek tansiyon, atriyal fibrilasyon adı verilen düzensiz kalp atışının sık görülen bir nedenidir. Bu, bir beyin enfarktüsü olan felce yol açabilecek kan pıhtılarının oluşumuna neden olur. Ayrıca böbreklerinizdeki kılcal damarlarına da zarar verebilir. Zamanla bu, böbrek hastalığına veya böbrek yetmezliğine yol açabilir. Yüksek tansiyon, bir erken ölüm nedenidir. Aslında, Amerikan Kalp Derneği’nin yakın tarihli bir raporuna göre, yüksek tansiyon günde yaklaşık 1000 ölüme katkıda bulunuyor! Kan basıncınızı kontrol altında tutmanız, bu sorunlar için riskinizi azaltır ve böbreğinizi korur. İşte bu yüzden yüksek tansiyonunuz olup olmadığını öğrenmeniz ve bunun için tedavi olmanız önemlidir.
Yüksek tansiyonum varsa ne yapmalıyım?
Sağlıklı yemekler yiyin, düzenli egzersiz yapın ve tuz alımınızı sınırlayın. Alkolden kaçının. Kan basıncını kontrol etmeye yardımcı olmak için düzenli olarak özel haplar almanız da gerekebilir. Kan basıncını kontrol altında tutmak, böbrek hastalığı veya kalp krizi veya felç dahil diğer sağlık sorunları olasılığınızı azaltmanın en iyi yoludur. Kan basıncınızı evde düzenli olarak kendiniz kontrol edin ve sonuçları kaydedin.
Yüksek tansiyona ne sebep olur?
Yüksek tansiyonun kesin nedenleri bilinmemektedir. Bununla birlikte, yüksek tansiyon gelişiminde aşağıdakiler dahil bazı şeyler rol oynayabilir:
- Sigara içmek
- Aşırı kilolu olmak
- Fiziksel aktivite eksikliği
- Çok fazla tuz alımı
- Çok fazla alkol almak (günde 1 ila 2 içkiden fazla)
- İleri yaş
- Ailede yüksek tansiyon geçmişi (kalıtım)
- Irk (Afrikalı Amerikalıların Beyaz Amerikalılardan daha sık ve daha şiddetli yüksek tansiyonu olması)
- Kronik böbrek hastalığı
Yüksek tansiyon nasıl tedavi edilir?
Doktorunuz sizin için bir tedavi planı oluşturacaktır. Tedavi planınız testlerinizin sonuçlarına, fiziksel muayenenize ve kişisel ihtiyaçlarınıza göre belirlenecektir. Sağlıklı yaşam tarzı seçimleri yapmak, tedavinin önemli bir parçasıdır. Yüksek tansiyonu kontrol altına almaya yardımcı olabilir. Bu, fazla kiloları vermeyi, daha az yağlı ve tuzlu yemek yemeyi, fast food yememeyi, erkekler için günde en fazla iki içkiyle ve bir kadın için günde bir içkiyle alkolü sınırlamayı ve doktorunuz tarafından onaylanan düzenli bir egzersiz programına başlamayı içerebilir. Eğer sigara içiyorsanız, doktorunuz bırakmanızı tavsiye edecektir. Sigara içmek kalp krizi veya felç gibi komplikasyon riskinizi artırır. Kan basıncınızı kontrol altına almak için ilaç da gerekebilir. Yüksek tansiyon için birçok etkili ilaç vardır. Bazen farklı ilaçların bir kombinasyonuna ihtiyaç duyulabilir. Kendinizi iyi hissetseniz bile bu ilaçlar talimatlara uygun şekilde alınmalıdır. Bunun nedeni, yüksek tansiyonun hiçbir belirti vermediğinde bile zarar vermesidir.
Kan basıncımı kontrol etmeye yardımcı olmak için başka ne yapmalıyım?
Aşağıdakileri yaparak kendinize yardımcı olabilirsiniz:
- Tıbbi kontrollerinizi düzenli yaptırın
- Kendinizi iyi hissetseniz bile tüm ilaçlarınızı belirtildiği gibi alın
- Doktorunuzun diyet ve egzersiz konusundaki tavsiyelerine uyun
- Sigara içiyorsanız sigarayı bırakın
- Günde bir kadehten fazla alkol içmekten kaçının
- Tüm ailenizi bakım planınıza dahil edin
Herhangi bir sorunuz veya sorununuz varsa doktorunuzla konuşmaktan çekinmeyin. Tedavi planınıza uyarsanız, tansiyonunuzu kontrol altında tutabilir ve ciddi komplikasyonları önlemeye yardımcı olabilirsiniz.
Yetişkinlerde kronik böbrek hastalığının diğer nedenleri nelerdir?
Diyabet ve yüksek tansiyonun yanı sıra, böbrek fonksiyonlarının kaybının birçok başka nedenleri vardır:
- İdrar yolundaki normal idrar akışını engelleyen sorunlar
- Böbreklerde sıvı dolu keselerin oluşmasına ve zamanla büyümesine neden olan polikistik böbrek hastalığı (PKD) gibi kalıtsal hastalıklar
- Glomerülonefrit veya böbreğin interstisyel fibrozu gibi böbreklerin filtreleme birimlerine (glomerüller) zarar veren durumlar
- Hem kanı hem de kan damarlarını etkileyen nadir bir hastalık olan Hemolitik üremik sendrom (HUS). Böbreklerdeki küçük kan damarlarının hasar görmesi sonucu böbrek yetmezliğine neden gelebilir.
Yüksek tansiyon ve KBH nasıl ilişkilidir?
Yüksek tansiyon, yetişkinlerde KBH’nin önde gelen nedenidir ve çocuklarda KBH’nin kötüleşmesine neden olur. Yüksek tansiyon ayrıca böbrek hastalığının bir komplikasyonu olabilir. Böbrekler, kan basıncının sağlıklı bir aralıkta tutulmasında önemli bir rol oynar. Böbrekleriniz hasar görürse, kan basıncını daha az düzenleyebilirler. Sonuç olarak, kan basıncı artar ve KBH kötüleşir. Tedavi planınızın dikkatli bir şekilde takip edildiğinden ve tansiyonunuzun kontrol altında olduğundan emin olmanız böbrek hastalığınızın daha da kötüye gitmesini ve kalp hastalığını önlemeye yardımcı olabilir.
